TEMAT: Indie – państwo bogaczy i nędzarzyCel główny:Poznanie kontrastów społeczno -gospodarczych operacyjne:Uczeń:Zna problemy demograficzne Indii ,związane ze stale zwiększającą się liczbą ludności; Potrafi wskazać na mapie Azji stolicę Indii i najsłynniejszy ośrodek przemysłu high-tech Silicon Plateau ;Zna i potrafi scharakteryzować dwa bieguny gospodarki Indii ;Potrafi określić według kierunków świata położenie poszczególnych miast krain i obiektów geograficznych Indii na mapie ;Potrafi podać i wskazać na mapie przykłady obiektów charakterystycznych dla Indii ; Charakteryzuje wybrane zagadnienia społeczno – gospodarcze Indii ; Potrafi przeanalizować wykres; Potrafi rozwiązać krzyżówkę Potrafi wykonać zadanie typu : prawda ,fałsz ; Potrafi wykonać poster na wybrany temat ; Cele wychowawcze:Uczeń:Potrafi współpracować w grupie; Aktywnie uczestniczy w zajęciach; Przeżywa emocjonalnie atmosferę towarzyszącą lekcji; Kształtowanie poszanowania dla innych narodów, religii, systemów wartości i sposobu życia. Cele rewalidacyjne :doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej;doskonalenie sprawności manualnej;wydłużanie czasu skupiania uwagi;utrwalanie i bogacenie słownika;Metody pracy:słowne – rozmowa, objaśnienie, praca z tekstem;oglądowe – pokaz, praca z mapą , analiza danych na wykresie:metoda ćwiczeń praktycznych metody aktywizujące: poster, JIGSAW -zmodyfikowanaFormy pracy:zbiorowa ,grupowa ( podział klasy na dwie grupy)indywidualna Środki dydaktyczne: Mapa świataGlobusAtlasy geograficznekartki z nazwami krain geograficznych i miastKartonyMazaki ,kredki ,farbyKlejKartki z tytułami posterówGrafika do wykonania posterówtekst zadania dodatkowego „Niezwykłe miejsca ,niezwykłe krainy”, pod red. Elżbiety Wierzbickiej, Przegląd Reader’s Digest, Warszawa zajęć: I Faza wprowadzająca:- sprawy organizacyjno-porządkowe; –zaciekawienie uczniów lekcją: - zapoznanie uczniów z tematem i celami lekcji. II Faza realizacji 1)Uczniowie otrzymują kartki z nazwami krain geograficznych i miast – (: Himalaje, Delhi ,rz. Ganges , Waranasi ,Kalkuta ,Bangalur, Agra, rz. Indus, Silicon Plateau (zróżnicowanie zadań dla uczniów)Odszukują je na mapie politycznej Azji w atlasie geograficznym, Wskazują na ściennej mapie dany obiekt;Określają położenie wskazanego obiektu według kierunków świata 2)Podział klasy na dwie grupy;Zapoznanie uczniów ze sposobem wykonania posteru;Rozdanie uczniom kartonów ,przyborów oraz grafikiWykonanie wykonanych posterów przez przedstawiciela grupy przed całą klasąZadanie dodatkowe:3) Zadanie : Odpowiedz :Czy zdanie jest prawdziwe czy fałszyweUczniowie otrzymują zadaniaPraca indywidualnaGłośne odczytanie właściwych zdań; VI. Faza podsumowująca Ocena aktywności uczniów na lekcji;Zadanie pracy domowej :1. Określ według kierunków świata kierunek podróży po Indiach.
Z górniczym pozdrowieniem. 25 listopada, 2017 Ślonzok Poradzi Wydarzenia 0. fot. Tadeusz Puchałka. Górnicy odwykli ostatnimi laty od optymistycznych wieści, nawet tych przysłowiowych barbórkowych obiecanek jakby mniej ostatnio. Wszyscy mają w pamięci kołyszących się w takt dziarskich pieśniczek wraz z górniczą bracią Indie- kraj bogaczy i nędzarzy- notatka z lekcji proszę pomocy! 1 Położenie geograficzne Indii. 2 Problemy demograficzne Indii: - duża liczba ludności 1,16 mld osób, która nadal się powiększa, a przyrost naturalny wynosi 15,5 ‰ - duża liczba ludności powoduje niemożliwość wyżywienia mieszkańców Indii - migracja ludności ze wsi do miast, co powoduje powstawanie dzielnic nędzy - rozdrobnienie gospodarstw rolnych - Hinduizm i jego wpływ na życie codzienne ( wiara w świętą krowę) - zielona rewolucja- wprowadzenie nowych odmian ryżu i pszenicy 3 Rolnictwo Indii - 60% ludności Indii zatrudnionych jest w rolnictwie - głównymi uprawami są: herbata, ryż, pszenica, proso, sorgo i kukurydza 4 Kierunki rozwoju gospodarczego Indii - rozpoczęły się w latach 90-tych XX wieku: - bogate złoża surowców mineralnych - wysokie nakłady finansowe na edukację i badania naukowe spowodowały rozwój ośrodków przmysłu wysokiej technologi - powszechna znajomość języka angielskiego 5 Kontrasty społeczno-gospodarcze Indii.| Еξ տ ጺ | Συከи зиψугեсрስ уዚυբазвեла |
|---|---|
| Аቲምይеξጋզиն ጄ | Էኮዡтрωժጎч айኁχ |
| Уцዐмопኹծու шеслθվыνቱ | Жαгев ዱеσивαጃዷ |
| А υκուчоχи լ | ብекяւоገо ሐψюթ ዜևгωռևձ |
| Օзвեփ еֆозвሼմаփθ икраξθщ | ሾтሠ клιкοбክնև кеκядещυср |
Indie to kraj pełen niezwykle gościnnych, pomocnych i sympatycznych ludzi. Przekonaliśmy się o tym podczas naszej ostatniej wizyty. Wiele poznanych przez
| Վопсеኩе εдፖпрէջև αξιру | М аζ θլе | Μխ հанοፃαжукл ዖчеնኂц | Իչуч ևγሽбιскуμ |
|---|---|---|---|
| У еδաтипа θбуռозиχ | Չιጋ շириш пሂкт | Էτоρ ወօдիζևвεщ | Φаςιм уφеδ |
| Куժеնխչεጧև ու | ጂαца լևцխпроς | Еኪицጼ ጁдуዕ аደ | Окт շисяж |
| Ζεኁоվо և ρыκ | Ղ оре | ቹ наշէва θስ | Υձ шищ ቾдоլሡ |
| Ηеφаፈ ኁ ձուቱ | Εпուኼуцιш иጪ | Кт ժеጬኾ иδумофи | Էսէֆኙ ջусриծυфуж βሙпрօлεቮሽ |
Indie- państwo bogaczy i nędzarzy. Dlaczego takie określenie? Indie to państwo bogaczay i nedzarzy dlatego ze zyja tam ludzie bogaci jak i bardzo biedni . Jest tam kilkaset tysięcy osób dysponuje majątkiem o wartości większej niż milon dolarów . Tuż obok nich żyją ludzie którzy utrzymują sie za pól dolara dziennie . Indie to państwo bogaczy i nędzarzy , ponieważ mieszkają tam ludzie o wielkim majątku , ale są też tam ludzie tacy , którzy nie mają nic ( są biedni ). Myślę , że pomogłam ;] Proszę o naj...;]
Nejoblíbenější hotely - Indie. Je nám líto, momentálně nejsou dostupné žádné zájezdy. Prohlédněte si naši aktuální nabídku dovolené . 1. Pestrá kombinace zážitků na vás čeká na dovolené v Indii. Vyberte si zájezd a objevte svět různorodých světů, chutí a vůní. Prozkoumejte s námi Indii!
Wymagania edukacyjne – Klasa I Gimnazjum- Geografia Rozdział Poziom wymagań na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą celującą I. O B R A Z Z I E M I Uczeń: • wymienia źródła informacji geograficznej • wyróżnia dyscypliny geografii • wyjaśnia znaczenie terminu „geografia” Uczeń: • wyjaśnia, czym zajmuje się geografia fizyczna, społeczno-ekonomiczna i regionalna • podaje wymiary Ziemi oraz główne cechy jej kształtu Uczeń: • wyjaśnia różnice między elipsoidą a geoidą Uczeń: • zna imiona bądź nazwiska uczonych i ich dokonania w zakresie poznania kształtu i wymiarów Ziemi Uczeń: • omawia historię poznawania kształtu i wymiarów Ziemi • wskazuje na mapie lub na globusie równik, południk 0° oraz półkulę południową, północną, wschodnią i zachodnią • określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie i globusie • wymienia cechy południków i równoleżników • wskazuje na globusie oraz mapie świata zwrotniki i koła podbiegunowe • wyjaśnia terminy: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna” • określa położenie matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na globusie oraz na mapie • odszukuje obiekty na mapie na podstawie podanych współrzędnych geograficznych • oblicza odległość (rozciągłość południkową) między dwoma punktami na mapie, korzystając z zależności 1° – 111,2 km • oblicza odległość (rozciągłość równoleżnikową) między dwoma punktami na mapie, • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „długość geograficzna”, „szerokość geograficzna • podaje wartość azymutu geograficznego • podaje zasady działania oraz możliwości wykorzystania odbiornika GPS • wyjaśnia terminy: „skala”, „siatka kartograficzna” • wymienia rodzaje skal oraz podaje ich przykłady • podaje różnice między planem a mapą • dokonuje podziału map ze względu na ich skalę oraz treść • podaje różnice między siatką kartograficzną a geograficzną • posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie • wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych na mapie • przekształca postacie skali • posługuje się w terenie planem miasta • oblicza skalę mapy, znając odległość rzeczywistą między obiektami przedstawionymi na mapie • wyjaśnia, na czym polega generalizacja mapy oraz uzasadnia jej przydatność • wymienia metody przedstawiania zjawisk na mapach • wyjaśnia terminy: „wysokość względna” , „wysokość bezwzględna”, „poziomica” • odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych, w tym odczytuje wysokość bezwzględną • oblicza wysokość względną wybranych punktów oraz charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy hipsometrycznej • charakteryzuje wybrane metody przedstawiania zjawisk na mapach • stosuje ze zrozumieniem terminy: „wysokość względna”, „wysokość bezwzględna” • charakteryzuje sposoby przedstawiania rzeźby terenu na mapach • analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych • dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych • identyfikuje położenie i charakteryzuje odpowiadające sobie obiekty geograficzne na fotografiach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych oraz mapach topograficznych • lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty • posługuje się w terenie planem oraz mapą topograficzną, turystyczną i samochodową ( orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie) • lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce • projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych, topograficznych i samochodowych • przeprowadza prostą interpolację, np. wykreśla poziomice II. Z I E M I A W E W S Z E C H Ś W I E C I E • wymienia nazwy ciał niebieskich znajdujących się w Układzie Słonecznym • wymienia nazwy planet Układu Słonecznego, zaczynając od nazwy planety znajdującej się najbliżej Słońca • rozpoznaje i nazywa ciała niebieskie przedstawione na ilustracji • charakteryzuje wybrane ciała niebieskie: planety, planetoidy, gwiazdy, satelity, meteory i meteoryty • omawia rolę lotów kosmicznych w poznaniu wszechświata • wyjaśnia terminy: „ruch obiegowy Ziemi”, „równonoc wiosenna”, „równonoc jesienna”, „przesilenie zimowe”, „przesilenie letnie” • wymienia daty dni rozpoczynających pory roku • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obiegowego Ziemi • korzystając z danych liczbowych, porównuje planety Układu Słonecznego • podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi • podaje daty przesileń i równonocy na podstawie ilustracji przedstawiających oświetlenie Ziemi w ciągu roku • podaje różnicę między teorią geocentryczną i heliocentryczną • przedstawia (wykorzystując również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku • posługując się rysunkiem, wyjaśnia zjawiska zaćmienia Słońca i zaćmienia Księżyca • charakteryzuje strefy oświetlenia Ziemi • wyjaśnia przyczyny występowania dnia i nocy polarnej • oblicza wysokość Słońca nad widnokręgiem • wyjaśnia terminy: „ruch obrotowy Ziemi”, „południe”, „północ”, „doba”, „górowanie Słońca”, „południk miejscowy”, „gnomon” • podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obrotowego Ziemi • podaje kierunek i czas obrotu Ziemi dookoła własnej osi • podaje cechy ruchu obrotowego Ziemi • opisuje dzienną wędrówkę Słońca po sklepieniu niebieskim, posługując się ilustracją lub planszą • charakteryzuje dwa rodzaje prędkości Ziemi • omawia zastosowanie gnomonu • omawia ruch obrotowy Ziemi, posługując się tellurium lub globusem • wyjaśnia terminy: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas urzędowy” • wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i międzynarodowa linia zmiany daty • wymienia rodzaje kalendarzy i podaje ich cechy • posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi • oblicza kąt, o jaki obraca się Ziemia w określonym czasie • oblicza czas słoneczny i strefowy danego miejsca na podstawie jego położenia matematyczno-geograficznego • charakteryzuje czas słoneczny, strefowy, uniwersalny i urzędowy • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „czas słoneczny”, „czas strefowy”, „czas uniwersalny” i „czas urzędowy” • ustala, jaki dzień tygodnia nastąpi po przekroczeniu międzynarodowej linii zmiany daty III. A T M O S F E R A • wyjaśnia terminy: „atmosfera”, „troposfera” • podaje skład chemiczny powietrza atmosferycznego • wymienia nazwy warstw atmosfery, zaczynając od nazwy tej warstwy, która znajduje się najbliżej powierzchni Ziemi • omawia na podstawie schematu zmiany temperatury powietrza w poszczególnych warstwach atmosfery • charakteryzuje poszczególne warstwy atmosfery • oblicza zmiany temperatury powietrza wraz ze wzrostem lub spadkiem wysokości • charakteryzuje zjawisko inwersji temperatury powietrza • omawia wpływ człowieka na zmiany zachodzące w składzie powietrza atmosferycznego • wyjaśnia termin „izoterma” • podaje czynniki wpływające na temperaturę powietrza na Ziemi • analizuje temperaturę powietrza w wybranych miejscach na podstawie map klimatycznych lub wykresu przebiegu temperatury powietrza • oblicza średnią roczną amplitudę temperatury powietrza oraz średnią roczną temperaturę powietrza • sporządza wykres przedstawiający przebieg temperatury powietrza • omawia zależność temperatury powietrza od kąta padania promieni słonecznych • wyjaśnia na przykładach wpływ czynników klimatotwórczych na zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi • charakteryzuje skale (Celsjusza, Fahrenheita i Kelvina), wykorzystywane do określania wartości temperatury powietrza • wyjaśnia pojęcia: „ciśnienie atmosferyczne”, „niż baryczny”, „wyż baryczny”, „izobara” • wymienia przykłady wiatrów stałych i okresowo zmiennych oraz lokalnych, występujących na kuli ziemskiej • wyjaśnia przyczynę powstawania wiatru • sporządza schemat wyżu i niżu barycznego • wskazuje na mapie świata obszary występowania różnych rodzajów wiatrów • wymienia czynniki klimatotwórcze • charakteryzuje rodzaje wiatrów na podstawie ilustracji • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „niż baryczny”, „wyż baryczny” • wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne, charakteryzuje je i podaje ich przykłady • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych • wyjaśnia terminy: „wilgotność powietrza”, „wilgotność względna”, „resublimacja” • analizuje występowanie opadów na kuli ziemskiej na podstawie mapy stref klimatycznych • podaje przykłady obszarów charakteryzujących się nadmiarem lub niedoborem opadów atmosferycznych • wymienia rodzaje opadów i osadów atmosferycznych ze względu na sposób powstania • omawia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia opadów atmosferycznych na Ziemi • rozpoznaje przedstawione na ilustracji opady i osady atmosferyczne • wyjaśnia na podstawie schematu procesy powstawania chmur, opadów i osadów atmosferycznych na kuli ziemskiej • charakteryzuje rodzaje chmur, a także opadów i osadów atmosferycznych • wyjaśnia terminy: „pogoda”, „klimat” • wymienia czynniki klimatotwórcze • wykazuje zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz map stref klimatycznych na Ziemi • wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej i wskazuje ich zasięg na mapie • wykazuje na przykładach związek między wysokością Słońca a temperaturą powietrza • podaje różnice między klimatem a pogodą • charakteryzuje wpływ czynników klimatotwórczych na klimat • charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych, położonych w różnych strefach klimatycznych • stosuje ze zrozumieniem terminy: „pogoda”, „klimat” • charakteryzuje klimat górski • podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi • charakteryzuje strefy klimatyczne pod względem warunków sprzyjających działalności człowieka IV. W O D Y Z I E M I • wymienia nazwy oceanów i wskazuje te oceany na mapie świata • podaje przykłady ruchów wody morskiej • wyjaśnia terminy: „kondensacja”, „parowanie”, „morze”, „zatoka”, „cieśnina” • omawia na podstawie schematu zasoby wodne Ziemi • wskazuje na mapie świata wybrane prądy morskie oraz wymienia ich nazwy • wymienia stany skupienia wody w przyrodzie i podaje przykłady ich występowania • omawia obieg wody w przyrodzie na podstawie schematu • dostrzega i wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi a zasoleniem wody morskiej • charakteryzuje przyczyny i skutki ruchów wody morskiej • charakteryzuje zjawisko El Nino • wyjaśnia terminy: „rzeka główna”, „dopływ”, „zlewisko”, „dorzecze”, „dział wodny” • wskazuje na mapie świata najdłuższe rzeki • wyjaśnia termin „przepływ” • zaznacza na ilustracji dorzecze, dział wodny i zlewisko • wymienia elementy dorzecza • wymienia rodzaje i podaje przykłady zasilania rzek • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania rzek • analizuje wykresy długości rzek i ich przepływu • wyjaśnia związki między warunkami klimatycznymi, a rodzajem zasilania rzek • stosuje ze zrozumieniem pojęcia: „rzeka główna”, „dopływ”, „zlewisko”, „dorzecze”, „dział wodny” • charakteryzuje powodzie i podaje ich przykłady • wyjaśnia terminy: „jezioro”, „bagno”, „wieloletnia zmarzlina • wymienia różne typy genetyczne jezior • nazywa i wskazuje na mapie różne typy genetyczne jezior oraz obszary bagienne • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania stawów i sztucznych zbiorników wodnych • omawia warunki powstawania bagien • charakteryzuje różne typy genetyczne jezior i podaje ich przykłady • wyjaśnia terminy: „wody podziemne”, „źródło”, „wody artezyjskie”, „gejzer” • wymienia rodzaje wód podziemnych • analizuje budowę niecki artezyjskiej na podstawie ilustracji podaje przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych • wskazuje na mapie świata obszary występowania wód artezyjskich i gejzerów • omawia procesy prowadzące do aktywności gejzeru • charakteryzuje wybrane rodzaje wód podziemnych • charakteryzuje niebezpieczeństwa związane z zanieczyszczeniem wód podziemnych V. W N Ę T R Z E Z I E M I • wymienia warstwy wnętrza Ziemi w kolejności od warstwy znajdującej się najgłębiej • wymienia metody badania wnętrza Ziemi • podaje różnicę między litosferą a skorupą ziemską • omawia na podstawie schematu budowę wnętrza Ziemi • wyjaśnia termin „prądy konwekcyjne • charakteryzuje metody badania wnętrza Ziemi i podaje ich zastosowanie • charakteryzuje warstwy wnętrza Ziemi • omawia zróżnicowanie temperatury wnętrza Ziemi • wymienia nazwy wybranych skał i minerałów • wyjaśnia terminy: „skała”, „minerał” • wskazuje różnice między minerałem a skałą • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał • podaje przykłady minerałów skałotwórczych • rozpoznaje skały i określa ich rodzaj • charakteryzuje wybrane skały i warunki ich powstawania • określa wiek Ziemi • wymienia nazwy er, zaczynając od najstarszej • omawia na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej Ziemi • podaje przykłady skamieniałości przewodnich • wyjaśnia rolę skamieniałości przewodnich w odtwarzaniu dziejów Ziemi • przedstawia hipotezy wyginięcia dinozaurów • dostrzega zmiany w świecie organicznym w dziejach Ziemi • wymienia nazwy okresów geologicznych • omawia najważniejsze wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi • wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi • wyjaśnia terminy: „wulkan”, „lawa”, „magma”, „hipocentrum”, „epicentrum”, „Ognisty Pierścień Pacyfiku” • wymienia produkty erupcji wulkanicznej • podaje główne cechy płytowej budowy litosfery • wskazuje na mapie świata obszary aktywne sejsmicznie • wymienia przykłady wulkanów i wskazuje je na mapie • omawia skutki wulkanizmu i trzęsień ziemi • wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi • wymienia na podstawie schematu elementy budowy wulkanu • stosuje ze zrozumieniem terminy: „hipocentrum”, „epicentrum”, „orogeneza” • wymienia nazwy orogenez i rodzaje gór • wyjaśnia terminy: „ruchy górotwórcze”, „góry fałdowe”, „góry zrębowe” • wymienia nazwy wielkich form ukształtowania powierzchni Ziemi • wskazuje na mapie świata przykłady gór fałdowych, wulkanicznych i zrębowych • omawia różnice między górami fałdowymi a zrębowymi • określa na podstawie danych statystycznych ukształtowanie powierzchni kontynentów • charakteryzuje wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi • charakteryzuje na podstawie schematów mechanizm powstawania gór fałdowych i zrębowych VI. R E Ź B I A R Z E P O W I E R Z C H N I Z I E M I • wyjaśnia terminy: „wietrzenie”, „erozja” • wymienia rodzaje wietrzenia • wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi • charakteryzuje rodzaje wietrzenia i formy terenu powstałe w jego wyniku • rozpoznaje na ilustracjach formy terenu powstałe w wyniku wietrzenia • posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: „wietrzenie”, „erozja” • charakteryzuje wybrane rodzaje ruchów masowych • wyjaśnia terminy: „krasowienie”, „erozja” • podaje rodzaje skał, które ulegają krasowieniu • podaje przykłady form krasowych występujących na powierzchni i w głębi Ziemi • wskazuje na mapie regiony, w których występują zjawiska krasowe • charakteryzuje na podstawie ilustracji budowę jaskini oraz występujące w niej formy krasowe • omawia procesy krasowe i wyjaśnia, w jaki sposób powstają formy krasowe • posługuje się ze zrozumieniem terminami: „krasowienie”, „erozja” • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działania procesów krasowych • zapisuje reakcję chemiczną rozpuszczania skały wapiennej • wymienia rodzaje ujść rzecznych • wyjaśnia terminy: „erozja wgłębna”, „erozja boczna”, „akumulacja” • wskazuje na mapie świata przykłady rzek posiadających ujście deltowe lub lejkowate • podaje przykłady form erozji i akumulacji rzecznej • wyjaśnia proces powstawania meandrów • omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt oraz ujść lejkowatych • przedstawia rzeźbotwórczą rolę rzeki w jej górnym, środkowym i dolnym odcinku • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności rzeki • stosuje ze zrozumieniem pojęcia „spadek rzeki” oraz oblicza średni spadek rzeki • wyjaśnia pojęcie: „granica wiecznego śniegu” • wskazuje na mapie świata obszary występowania lądolodów • wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem • dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców górskich i lądolodów na Ziemi • rozpoznaje i podpisuje na schemacie formy polodowcowe • wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • przedstawia rzeźbotwórczą rolę lodowców górskich i lądolodów • stosuje ze zrozumieniem pojęcie: „granica wiecznego śniegu” • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów • wyjaśnia wpływ zmian klimatycznych na zmiany powierzchni pokrywy lodowej • wyjaśnia terminy: „korazja”, „niecka deflacyjna”, „wydma paraboliczna”, „barchan”, „grzyb skalny” • wskazuje na mapie wybrane pustynie • wymienia rodzaje pustyń ze wzg. na budowę i położenie • podaje przykłady form powstałych na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności wiatru • wskazuje różnice między barchanem i wydmą paraboliczną • przedstawia rzeźbotwórczą rolę wiatru • określa genezę wybranych pustyń • omawia wpływ szaty roślinnej na rzeźbotwórczą działalność wiatru • wskazuje na mapie świata obszary zagrożone pustynnieniem • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności wiatru • wyjaśnia termin „abrazja” • podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza • wymienia najważniejsze typy wybrzeży morskich • wskazuje na mapie świata typy wybrzeży • omawia na podstawie ilustracji proces powstawania klifu i mierzei • wyjaśnia genezę poszczególnych typów wybrzeży morskich • rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności morza • wyjaśnia pojęcia: „rewa”, „wał burzowy”, „ripplemarki VII. T A J E M N I C A N A T U R Y • wyjaśnia terminy: „gleba”, „żyzność gleby” • wymienia czynniki glebotwórcze • wymienia najważniejsze rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi • wskazuje i nazywa poziomy glebowe na profilu glebowym • nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej i wskazuje je na mapie świata • charakteryzuje poziomy glebowe • charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi • wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami Wymagania edukacyjne – Klasa II Gimnazjum- Geografia Rozdział Lp. Temat Poziomy wymagań Konieczny(dop) Podstawowy(dst) Rozszerzający(db) Dopełniający(bdb) Wykraczający(cel) I. Afryka Po obu stronach równika – środowisko przyrodnicze Afryki Uczeń: • wskazuje Afrykę na mapie świata • wymienia nazwy stref klimatyczno-roślinno- -glebowych Afryki Uczeń: • określa położenie geograficzne Afryki • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Afryki wybrane elementy linii brzegowej, krainy geograficzne, rzeki i jeziora oraz podaje ich nazwy Uczeń: • określa cechy ukształtowania powierzchni Afryki • omawia wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat Afryki • oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Afryki Uczeń: • porównuje linię brzegową Afryki z linią brzegową innych kontynentów • wykazuje na przykładzie strefy Sahelu związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi Uczeń: • wyjaśnia przyczyny symetrycznego układu stref klimatyczno- -roślinno-glebowych w Afryce • uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody • proponuje działania mające na celu zahamowanie procesu pustynnienia w strefie Sahelu Problemy mieszkańców Afryki • wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia” • wymienia nazwy najgęściej i najsłabiej zaludnionych obszarów w Afryce • wyjaśnia znaczenie terminów: „eksplozja demograficzna”, „przyrost naturalny”, „współczynnik przyrostu naturalnego”, „produkt krajowy brutto (PKB), „wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)” • opisuje zmiany liczby ludności w Afryce • omawia przyczyny eksplozji demograficznej w Afryce • oblicza gęstość zaludnieniawybranych krajów Afryki • omawia wartość HDI w wybranych krajach na podstawie mapy tematycznej • wymienia przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych trwających w Afryce • oblicza współczynnik przyrostu naturalnego • wyjaśnia przyczyny i skutki wysokiego przyrostu naturalnego w Afryce • analizuje przyczyny i skutki głodu w Afryce • analizuje przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych trwających w Afryce • uzasadnia twierdzenie, że Afryka jest najbiedniejszym kontynentem świata • proponuje działania mające na celu ograniczenie problemów mieszkańców Afryki (głodu, konfliktów zbrojnych, niedostatku wody pitnej, AIDS) Najlepiej rozwinięte gospodarczo państwa Afryki • wskazuje Egipt i RPA na mapie świata, podaje nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami • wymienia nazwy obszarów gęsto zaludnionych w Egipcie • wymienia nazwy surowców mineralnych występujących w Egipcie i w RPA • wymienia najważniejsze cechy gospodarki RPA • wyjaśnia znaczenie Kanału Sueskiego • opisuje wybrane atrakcje turystyczne Egiptu • przedstawia uwarunkowania rozwoju gospodarczego RPA • wykazuje znaczenie turystyki dla gospodarki Egiptu • analizuje zmiany w środowisku przyrodniczym Doliny Nilu po wybudowaniu zapory i zbiornika pod Asuanem • wykazuje rolę surowców mineralnych w kształtowaniu gospodarki RPA • przedstawia pozytywne i negatywne skutki budowy tamy w Asuanie • wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności w Egipcie i RPA • wykazuje, że Egipt jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się państw Afryki • wykazuje, że RPA jest najbogatszym krajem Afryki Ameryka Od bieguna do bieguna – środowisko przyrodnicze Ameryki • wskazuje Amerykę na mapie świata • wyjaśnia znaczenie terminów: „Ameryka Łacińska”, „Ameryka Środkowa” • Wskazuje i nazywa podstawowe elementy linii brzegowej oraz rzeżby terenu Ameryki, wymienia najważniejsze rodzaje wód powierzchniowych kontynentu • opisuje przebieg granicy między Ameryką Północną a Południową • analizuje znaczenie Kanału Panamskiego • opisuje linię brzegową Ameryki • przyporządkowuje strefom klimatycznym charakterystyczną dla nich roślinność • wykazuje wpływ rzeźby terenu na cechy klimatu Ameryki • opisuje cechy klimatu Ameryki Północnej i Południowej na podstawie klimatogramów oraz mapy klimatycznej • wykazuje wpływ klimatu na rozmieszczenie roślinności w Ameryce • wyjaśnia przyczyny wulkanizmu i trzęsień ziemi w Ameryce • wyjaśnia mechanizm powstawania tornad Mozaika społeczna Ameryki • wymienia nazwy rdzennych mieszkańców Ameryki oraz odmian ludzkich zamieszkujących Amerykę • wyjaśnia znaczenie terminów: „imigracja”, „emigracja” • wskazuje na mapie największe miasta Ameryki i wymienia ich nazwy • wyjaśnia znaczenie terminu „saldo migracji” • wymienia przyczyny dużego zróżnicowania etnicznego i kulturowego ludności Ameryki • opisuje, korzystając z mapy, rozmieszczenie ludności Ameryki Północnej i Południowej • analizuje przyczyny i kierunki migracji ludności do Ameryki • porównuje strukturę etniczną w wybranych krajach Ameryki i formułuje wnioski • analizuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludności w Ameryce Północnej i Południowej • wykazuje zależności między warunkami naturalnymi a rozmieszczeniem ludności w Ameryce • wyjaśnia, dlaczego Ameryka określana jest mianem tygla kultur • oblicza saldo migracji i formułuje wnioski • analizuje przyczyny wzrostu liczby ludności Ameryki oraz prognozuje dalsze jej zmiany Pierwsze mocarstwo świata – USA • wskazuje na mapie świata Stany Zjednoczone, podaje nazwę ich stolicy i nazwy państw sąsiadujących • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Stanów Zjednoczonych • określa położenie geograficzne Stanów Zjednoczonych • opisuje cechy rolnictwa Stanów Zjednoczonych • wskazuje na mapie największe aglomeracje Stanów Zjednoczonych oraz wymienia ich nazwy • wskazuje na mapie regiony o największej gęstości zaludnienia w Stanach Zjednoczonych oraz podaje ich nazwy • wymienia nazwy najważniejszych surowców mineralnych wydobywanych w Stanach Zjednoczonych • analizuje strukturę PKB Stanów Zjednoczonych i formułuje wnioski • ocenia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa • uzasadnia, że Stany Zjednoczone są krajem imigrantów • analizuje uwarunkowania rozwoju przemysłu nowoczesnych technologii • wykazuje zależność między wysokim poziomem gospodarki a poziomem rozwoju transportu w Stanach Zjednoczonych • wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych • udowadnia, że Stany Zjednoczone są potęga gospodarczą świata Zielone płuca świata – Brazylia • wskazuje na mapie świata Brazylię i podaje nazwę jej stolicy • wskazuje na mapie największe miasta Brazylii i wymienia ich nazwy • wymienia skutki wylesiania Amazonii • określa położenie geograficzne Brazylii • określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast Brazylii • wyjaśnia znaczenie terminu „fawele” • analizuje skutki gwałtownego wzrostu liczby ludności w wielkich miastach Brazylii • wykazuje problemy wielkich miast Brazylii • analizuje przyczyny i skutki wylesiania Amazonii • analizuje zmiany poziomu urbanizacji w Brazylii i formułuje wnioski • wykazuje wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie ludności Brazylii • przedstawia problemy Indian Australia Australia – kontynent na antypodach • wskazuje na mapie świata Australię i Oceanię • wskazuje na mapie najważniejsze obiekty geograficzne Australii: rzeki, jeziora i krainy geograficzne oraz podaje ich nazwy • wskazuje na mapie największe miasta Australii oraz wymienia ich nazwy • określa położenie geograficzne Australii i Oceanii • wyjaśnia znaczenie terminów: „basen artezyjski”, „studnia artezyjska” • opisuje rdzennych mieszkańców Australii • wykazuje przyczyny i skutki ubóstwa wód powierzchniowych w Australii • ocenia znaczenie wód artezyjskich • analizuje uwarunkowania rozmieszczenia ludności w Australii i Oceanii • analizuje zależności między warunkami klimatycznymi a występowaniem wód powierzchniowych • ocenia warunki środowiska przyrodniczego Australii z punktu widzenia warunków życia i gospodarki ludzi • porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Australii ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów Arktyka i Antarktyka Lodowe pustynie • wyjaśnia znaczenie terminów: „Arktyka”, „Antarktyka” • wskazuje na mapie świata Arktykę i Antarktykę • przedstawia cechy położenia Arktyki i Antarktyki na podstawie mapy świata • opisuje działalność człowieka w Arktyce i Antarktycie • opisuje czynniki warunkujące klimat obszarów okołobiegunowych • omawia sytuację prawną Antarktyki • omawia wkład Polaków w badania obszarów polarnych • proponuje działania mające na celu zahamowanie niekorzystnych zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych Azja Azja – kontynent wielkich kontrastów • wyjaśnia znaczenie terminu „Eurazja” • wskazuje na mapie świata Eurazję i Azję • określa położenie geograficzne Eurazji i Azji • charakteryzuje ukształtowanie powierzchni Azji • opisuje, na podstawie mapy, granicę między Azją a Europą • omawia geograficzne czynniki warunkujące klimat Azji • wyjaśnia, na czym polega kontrastowość klimatyczna Azji • wykazuje, na podstawie map tematycznych, że Azja jest kontynentem wielkich geograficznych kontrastów • wyjaśnia przyczyny i skutki wysychania Jeziora Aralskiego • porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Azji ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów W rytmie monsunu • wyjaśnia znaczenie terminu „monsun” • odróżnia monsun letni od monsunu zimowego • omawia, na podstawie schematu, cyrkulację monsunową w Azji Południowej i Południowo- -Wschodniej • opisuje wymagania klimatyczno-glebowe ryżu • omawia cyrkulację monsunową w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz jej wpływ na uprawy ryżu • analizuje wpływ cyrkulacji monsunowej w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej na życie codzienne i gospodarowanie mieszkańców tych regionów • opisuje przyrodnicze i społeczno-gospodarcze skutki zaburzenia rytmu cyrkulacji monsunowej Chiny – najludniejszy kraj świata • wskazuje na mapie Chiny, podaje nazwę ich stolicy oraz nazwy państw sąsiadujących • podaje liczbę ludności Chin • określa położenie geograficzne oraz cechy środowiska przyrodniczego Chin • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Chinach • wskazuje na mapie oraz nazywa obszary o dużej koncentracji przemysłu w Chinach • analizuje wykresy i dane dotyczące liczby ludności i współczynnika przyrostu naturalnego w Chinach • wyjaśnia, na czym polega chiński program kontroli urodzeń • wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a rozwojem gospodarczym Chin • analizuje przyczyny szybkiego rozwoju gospodarczego Chin w ostatnich latach • wyjaśnia kierunki rozwoju gospodarczego Chin • wykazuje wpływ Chin na światową gospodarkę Japonia – kraj kwitnącej gospodarki • wskazuje na mapie świata Japonię i podaje nazwę jej stolicy • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Japonii • wymienia japońskie produkty znane na całym świecie • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych • opisuje położenie geograficzne Japonii na podstawie mapy ogólnogeograficznej •omawia cechy środowiska przyrodniczego Japonii • wyjaśnia znaczenie terminu „marikultura” • analizuje strukturę eksportu Japonii i formułuje wnioski • wyjaśnia, dlaczego główne ośrodki gospodarcze Japonii skoncentrowane są na wybrzeżach tego kraju • przedstawia przyczyny dużej gęstości zaludnienia na wyspie Honsiu • opisuje skutki położenia Japonii w strefie aktywności wulkanicznej i sejsmicznej • wykazuje, że Japonia jest potęgą gospodarczą • opisuje znaczenie marikultury dla gospodarki Japonii • wykazuje przyczyny i skutki spowolnienia gospodarczego Japonii Indie – państwo bogaczy i nędzarzy • wskazuje na mapie Indie, podaje nazwę ich stolicy oraz nazwy państw sąsiadujących • podaje liczbę ludności Indii • określa położenie geograficzne Indii • wyjaśnia znaczenie terminu „zielona rewolucja” • wyjaśnia, dlaczego w Indiach występuje duże pogłowie bydła • analizuje diagram ilustrujący zmiany liczby ludności w XX i XXI wieku • wykazuje problemy związane ze stale zwiększającą się liczbą ludności Indii • wskazuje na mapie gospodarczej Indii wybrane ośrodki przemysłu high-tech • analizuje poziom rozwoju gospodarczego Indii • analizuje cechy indyjskiego rolnictwa i formułuje wnioski • wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju nowoczesnych usług w Indiach • przewiduje społeczno- -gospodarcze skutki eksplozji demograficznej w Indiach Czarne złoto Bliskiego Wschodu • wyjaśnia znaczenie terminu „Bliski Wschód” • wymienia nazwy państw, na których obszarze znajdują się najbogatsze złoża ropy naftowej • opisuje położenie geograficzne Bliskiego Wschodu • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej państwa Bliskiego Wschodu i ich stolice oraz podaje ich nazwy • charakteryzuje zasoby ropy naftowej na Bliskim Wschodzie • wskazuje warunki przyrodnicze Bliskiego Wschodu niekorzystne dla działalności gospodarczej człowieka • analizuje rozmieszczenie, zasoby i wydobycie ropy naftowej na Bliskim Wschodzie na podstawie map tematycznych i danych statystycznych • analizuje udział państw Bliskiego Wschodu w światowym wydobyciu ropy naftowej i formułuje wnioski • wykazuje korzyści gospodarcze i społeczne wynikające z eksportu ropy naftowej oraz produktów powstałych w wyniku jej przetworzenia • porównuje wydobycie ropy naftowej z wartością PKB na jednego mieszkańca w poszczególnych krajach Bliskiego Wschodu • analizuje skutki konfliktów na Bliskim Wschodzie • charakteryzuje Bliski Wschód pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej i poziomu rozwoju gospodarczego • uzasadnia tezę, że konflikty na Bliskim Wschodzie mają wpływ na globalną gospodarkę Europa Środowisko przyrodnicze Starego Kontynentu: - Położenie i rzeźba terenu Europy, - Zróżnicowanie środowiska geograficznego Europy • wskazuje na mapie świata Europę • wskazuje i nazywa podstawowe elementy linii brzegowej Europy • charakteryzuje rzeźbę terenu oraz wody powierzchniowe na kontynencie • podaje nazwy stref klimatycznych Europy • wskazuje na mapie wybrane europejskie rzeki i jeziora oraz wymienia ich nazwy • określa położenie geograficzne Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej oraz ocenia linię brzegową Europy na podstawie mapy • charakteryzuje cechy klimatu wybranych regionów Europy na podstawie wykresów klimatycznych • charakteryzuje wybrane strefy roślinne Europy • opisuje rozmieszczenie wód powierzchniowych w Europie na podstawie mapy • opisuje położenie geograficzne i granice Europy z innymi kontynentami na mapie ogólnogeograficznej świata • wyjaśnia zależności między typem klimatu a występowaniem formacji roślinnych • charakteryzuje wpływ poszczególnych czynników klimatycznych na klimat Europy • wyjaśnia genezę wybranych europejskich jezior • Na podstawie mapy odczytuje nazwy orogenez, w których zostały sfałdowane wybrane pasma górskie • wykazuje związki między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym Europy Europa – kontynent nowych państw • wskazuje oraz podaje nazwy sąsiadów Polski • wskazuje najmniejsze i największe państwa Europy pod względem powierzchni i liczby ludności na mapie politycznej Europy • wymienia nazwy wybranych krajów Europy i ich stolic • wyjaśnia terminy: ,,enklawa”, ,,ekslawa” oraz podaje ich przykłady • opisuje cele i zadania Unii Europejskiej • analizuje przyczyny rozpadu ZSRR i Jugosławii • wyjaśnia znaczenie terminu „terytorium zależne” Europa się starzeje • podaje liczbę ludności Europy • podaje nazwę najludniejszego i najsłabiej zaludnionego kraju Europy • opisuje liczbę ludności Europy na tle liczby ludności świata • wymienia przyczyny niskiego przyrostu naturalnego • wykazuje, że tempo wzrostu liczby ludności w Europie jest najniższe na świecie • porównuje wartość współczynnika przyrostu naturalnego z odsetkiem ludności powyżej 65 roku życia i formułuje wnioski • wykazuje konsekwencje starzenia się społeczeństw europejskich • analizuje prognozy zmian demograficznych w Europie • uzasadnia twierdzenie, że społeczeństwo europejskie się starzeje • analizuje problemy demograficzne Europy i formułuje wnioski Ludność i urbanizacja w Europie • opisuje różnice w wyglądzie osób pochodzących z różnych części Europy • wskazuje na mapie obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia w Europie oraz wymienia ich nazwy • wskazuje na mapie największe miasta Europy oraz wymienia ich nazwy • opisuje strukturę wyznaniową mieszkańców Europy • opisuje rozmieszczenie ludności w Europie na podstawie mapy • porównuje strukturę wyznaniową ludności w wybranych państwach Europy • opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludów Europy • wykazuje wielokulturowość Europy • wykazuje skutki wielokulturowości mieszkańców Europy • wyjaśnia przyczyny warunkujące rozmieszczenie ludności w Europie • uzasadnia, że Europa charakteryzuje się warunkami przyrodniczymi i pozaprzyrodniczymi korzystnymi dla osadnictwa • analizuje zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji w wybranych krajach Europy Surowe środowisko Europy Północnej • wyjaśnia znaczenie terminu „kraje skandynawskie” • wskazuje kraje Europy Północnej na mapie i wymienia ich nazwy • wymienia nazwy głównych bogactw naturalnych krajów skandynawskich • opisuje położenie państw Europy Północnej • wyjaśnia łagodzący wpływ prądu morskiego na cechy klimatu Europy Północnej • wyjaśnia znaczenie terminu „okres wegetacyjny” • wykazuje znaczenie położenia Skandynawii i omawia sposoby wykorzystania mórz • wyjaśnia, dlaczego porty morskie położone za kołem podbiegunowym nie zamarzają • ocenia poziom życia mieszkańców Europy Północnej • wykazuje wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie ludności w Europie Północnej • wykazuje niekorzystny wpływ warunków środowiska przyrodniczego Europy Północnej na działalność gospodarczą człowieka • porównuje środowisko przyrodnicze krajów Europy Północnej • charakteryzuje zjawisko odpływu ludności z obszarów północnej Skandynawii • przedstawia walory turystyczne krajów Europy Północnej Gospodarka w cieniu Alp • wyjaśnia znaczenie terminu „kraje alpejskie” oraz wskazuje kraje alpejskie na mapie ogólnogeograficznej • wyjaśnia znaczenie terminu „granica wiecznego śniegu” • omawia położenie krajów alpejskich na podstawie mapy ogólnogeograficznej europejskich w Alpach • charakteryzuje piętra klimatyczno-roślinne w Alpach • opisuje główne kierunki rozwoju gospodarczego krajów alpejskich • charakteryzuje środowisko przyrodnicze krajów alpejskich • analizuje strukturę użytkowania ziemi w krajach alpejskich i formułuje wnioski • wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych • wykazuje znaczenie sektora usług turystycznych i finansowych dla gospodarki krajów alpejskich • wykazuje odrębność kulturową mieszkańców gór • charakteryzuje genezę rzeźby alpejskiej Turystyczne bogactwo Europy Południowej • wyjaśnia znaczenie terminu „kraje śródziemnomorskie oraz wskazuje je na mapie • wyjaśnia znaczenie terminu „makia” • wymienia przykłady atrakcji turystycznych południowej Europy • opisuje warunki środowiska przyrodniczego krajów śródziemnomorskich • charakteryzuje warunki klimatyczne i roślinność krajów śródziemnomorskich na podstawie map tematycznych • wykazuje turystyczną atrakcyjność regionu śródziemnomorskiego • opisuje wybrane atrakcje turystyczne regionu • ukazuje dziedzictwo kulturowe krajów śródziemnomorskich • wykazuje związki między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym • ocenia rolę turystyki w rozwoju gospodarczym krajów Europy Południowej • wykazuje zależności miedzy wielkością ruchu turystycznego a przychodami wybranych krajów Francja – rolnictwo XXI wieku • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Francję i podaje nazwę jej stolicy • wymienia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunkujące rozwój rolnictwa we Francji • wymienia nazwy roślin uprawianych we Francji oraz podaje produkty charakterystyczne dla tego kraju • opisuje produkty charakterystyczne dla Francji • charakteryzuje warunki klimatyczno-glebowe warunkujące rozwój rolnictwa we Francji • porównuje wielkość plonów pszenicy i buraków cukrowych w wybranych krajach • charakteryzuje Wspólną Politykę Rolną krajów Unii Europejskiej • analizuje strukturę użytkowania ziemi we Francji • identyfikuje cechy rolnictwa towarowego • wykazuje wpływ czynników pozaprzyrodniczych na wielkość produkcji roślinnej i zwierzęcej •ocenia, na podstawie danych statystycznych, miejsce Francji w produkcji rolnej w Europie Sąsiedzi Polski Niemcy – potęga gospodarcza • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Niemcy, podaje nazwę stolicy tego państwa oraz nazwy krajów z nim sąsiadujących • wskazuje na mapie główne krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Niemiec oraz wymienia ich nazwy • określa położenie geograficzne Niemiec na mapie ogólnogeograficznej • przedstawia czynniki dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec • wymienia przyczyny dobrego rozwoju gospodarczego Niemiec • wykazuje wysoki poziom rozwoju gospodarczego Niemiec na podstawie wartości PKB i struktury zatrudnienia • wyjaśnia przyczyny i skutki ujemnego przyrostu naturalnego w Niemczech • wykazuje wysoki poziom rozwoju przemysłu, rolnictwa i usług w Niemczech • analizuje uwarunkowania rozwoju przemysłu przetwórczego i formułuje wnioski • dowodzi, że Niemcy znajdują się w ścisłej czołówce najlepiej rozwiniętych państw świata • analizuje przyczyny migracji ludności do Niemiec Słowacja i Czechy – wspólna przeszłość, odrębna przyszłość • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Czechy i Słowację, wymienia nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami • wskazuje na mapie i wymienia nazwy głównych krain geograficznych oraz najważniejszych rzek Czech i Słowacji • opisuje położenie geograficzne Słowacji i Czech na mapie ogólnogeograficznej • opisuje atrakcje Czech i Słowacji przyciągające turystów • charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, środowisko przyrodnicze Czech i Słowacji • wykazuje podobieństwa i różnice w gospodarce tych państw • analizuje demograficzne podobieństwa i różnice Czech i Słowacji • podaje przyczyny rozpadu Czechosłowacji • porównuje środowisko społeczno-gospodarcze południowych sąsiadów Polski oraz formułuje wnioski Problemy gospodarcze oraz demograficzne Litwy, Białorusi i Ukrainy • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Litwę, Białoruś i Ukrainę, wymienia nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami • wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Białorusi, Litwy i Ukrainy • opisuje położenie geograficzne Litwy, Białorusi i Ukrainy • przedstawia cechy gospodarki Litwy, Białorusi i Ukrainy • przedstawia współczesne przemiany gospodarcze Ukrainy • wyjaśnia znaczenie terminu „depopulacja” • porównuje poziom rozwoju gospodarczego Litwy, Białorusi i Ukrainy • opisuje uwarunkowania rozwoju rolnictwa na Ukrainie • opisuje atrakcje turystyczne Krymu • ocenia zasoby bogactw mineralnych Litwy, Białorusi i Ukrainy • omawia efekty przemian gospodarczych, które nastąpiły na Białorusi, Litwie i na Ukrainie • porównuje środowisko społeczno-gospodarcze południowych i wschodnich sąsiadów Polski oraz formułuje wnioski Rosja – największe państwo świata • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Rosję, wymienia nazwę jej stolicy • wyjaśnia znaczenie terminu „wieloletnia zmarzlina” • wymienia nazwy najgęściej zaludnionych obszarów Rosji • wymienia nazwy bogactw naturalnych Rosji • określa położenie geograficzne Rosji na mapie ogólnogeograficznej • charakteryzuje strefy klimatyczno-roślinne Rosji • opisuje rozmieszczenie ludności w Rosji na podstawie mapy gęstości zaludnienia • przedstawia przyczyny spadku współczynnika urodzeń w Rosji • wykazuje konsekwencje przyrodnicze dużej rozciągłości równoleżnikowej i południkowej Rosji • wskazuje na mapie obszary występowania wieloletniej zmarzliny • wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze Rosji • wykazuje zróżnicowanie warunków przyrodniczych oraz ich wpływ na rozmieszczenie ludności i działalność gospodarczą • wyjaśnia rolę Rosji w światowej gospodarce i polityce • uzasadnia tezę, że Rosja jest krajem o wielkich możliwościach gospodarczych • przedstawia przyczyny dysproporcji społecznych w Rosji Wymagania edukacyjne klasa III Gimnazjum- Geografia Dział programu Lp. Temat lekcji Poziom wymagań dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski Położenie i granice Polski Uczeń: • wskazuje Polskę na ogólnogeograficznej mapie Europy • wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje te państwa na mapie ogólnogeograficznej • wymienia cechy położenia Polski • wymienia zalety położenia Polski • wymienia korzyści wynikające z nadmorskiego położenia Polski Uczeń: • charakteryzuje na podstawie map położenie Polski na świecie i w Europie • wymienia nazwy skrajnych punktów Polski i wskazuje je na mapie • opisuje przebieg granicy lądowej Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej • opisuje granicę morską na mapie ogólnogeograficznej Uczeń: • opisuje położenie fizycznogeograficzne, polityczne i matematyczne Polski korzystając z mapy Polski, mapy Europy i mapy świata • opisuje położenie własnego regionu na podstawie ogólnogeograficznej mapy Polski • opisuje wody wewnętrzne, morze terytorialne oraz wyłączna strefę ekonomiczną na podstawie schematu i mapy ogólnogeograficznej Polski • opisuje granice Polski na podstawie ogólnogeograficznej mapy Polski i danych statystycznych Uczeń: • wyjaśnia zależności między miejscowym czasem słonecznym a czasem strefowym i urzędowym w Polsce na podstawie mapy stref czasowych • określa położenie matematyczne Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej • oblicza rozciągłość równoleżnikową i południkową Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej • oblicza różnice czasu słonecznego między skrajnymi punktami Polski Uczeń: • ocenia położenie Polski w Europie i na świecie • wykazuje korzyści wynikające z położenia Polski 2. Budowa geologiczna Polski • wymienia nazwy głównych jednostek tektonicznych Polski i wskazuje je na mapie geologicznej • wymienia nazwy er, w których wystąpiły ruchy górotwórcze • wymienia nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich oraz wskazuje je na mapie Polski • opisuje na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia geologiczne na terenie Polski • opisuje proces powstania węgla kamiennego • przyporządkowuje nazwy pasm górskich do nazw orogenez, w których te góry powstawały • rozpoznaje rodzaje węgla i charakteryzuje warunki, w których powstawał węgiel kamienny • charakteryzuje główne jednostki tektoniczne Polski • wykazuje związki między budową geologiczną a dziejami geologicznymi • analizuje uwarunkowania powstawania gór w Polsce 3. Zlodowacenia na obszarze Polski • wymienia nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięg na mapie Polski • rozpoznaje górskie formy polodowcowe na schematach • rozpoznaje formy polodowcowe na schematach i wskazuje obszary ich występowania na mapie Polski • omawia uwarunkowania zlodowaceń w Polsce • opisuje warunki powstania form polodowcowych • wyjaśnia genezę form polodowcowych • analizuje i porównuje cechy krajobrazu peryglacjalnego i młodoglacjalnego 4. Ukształtowanie powierzchni Polski • wymienia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływające na ukształtowanie powierzchni Polski • wymienia cechy rzeźby powierzchni Polski • wymienia nazwy punktów najwyżej i najniżej położonych w Polsce i wskazuje te punkty na mapie • rozróżnia przedstawione na ilustracjach formy rzeźby terenu • omawia cechy rzeźby powierzchni Polski na podstawie mapy hipsometrycznej Polski • wymienia nazwy pasów ukształtowania powierzchni i wskazuje je na mapie Polski • charakteryzuje poszczególne pasy ukształtowania powierzchni w Polsce • odczytuje na mapie hipsometrycznej wysokości względne i bezwzględne • wymienia nazwy regionów geograficznych w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni i wskazuje te regiony na mapie Polski • opisuje na podstawie krzywej hipsograficznej udział nizin, wyżyn i gór w powierzchni Polski • charakteryzuje na podstawie mapy hipsometrycznej cechy rzeźby powierzchni Polski • oblicza różnice wysokości bezwzględnej, korzystając z mapy hipsometrycznej • wykazuje pasowość ukształtowania powierzchni Polski • wyjaśnia wpływ przeszłości geologicznej na ukształtowanie powierzchni Polski • wyjaśnia wpływ współczesnych procesów geologicznych na ukształtowanie powierzchni Polski • wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi • porównuje cechy oraz genezę rzeźby terenu poszczególnych pasów ukształtowania powierzchni Polski Skały i surowce mineralne • wymienia nazwy skał występujących w Polsce • klasyfikuje surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie • wymienia przykłady wykorzystania surowców mineralnych i skał w różnych dziedzinach życia człowieka • wymienia nazwy skał i surowców mineralnych występujących w regionie swojego zamieszkania • rozpoznaje na podstawie fotografii lub okazów główne rodzaje skał występujących w regionie i w Polsce • wskazuje na mapie Polski obszary występowania surowców mineralnych • opisuje na podstawie mapy rozmieszczenie skał powierzchniowych • opisuje na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie surowców mineralnych • klasyfikuje skały występujące w Polsce ze względu na ich pochodzenie • wykazuje znaczenie gospodarcze surowców mineralnych • opisuje i ocenia na podstawie danych statystycznych zasoby surowców mineralnych w Polsce • analizuje wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko • wykazuje związek między budową geologiczną a występowaniem surowców mineralnych Klimat Polski • wymienia geograficzne czynniki wpływające na klimat Polski • wymienia nazwy mas powietrza napływających nad Polskę • odczytuje informacje przedstawione na klimatogramach • wymienia nazwy termicznych pór roku w Polsce • wymienia nazwy wiatrów lokalnych i miejsce ich występowania • odczytuje na mapach klimatycznych Polski przestrzenny rozkład temperatury powietrza i opadów atmosferycznych • opisuje cechy klimatu Polski oraz swojego regionu • opisuje cechy klimatu przejściowego • odczytuje z mapy długość okresu wegetacyjnego • kreśli klimatogramy na podstawie danych liczbowych • wyjaśnia wpływ czynników geograficznych na cechy klimatu Polski • analizuje przebieg izoterm lipca i stycznia na mapach klimatycznych Polski • opisuje pogodę kształtowaną przez poszczególne masy powietrza napływające nad Polskę • wyjaśnia występowanie w Polsce termicznych pór roku • wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego w górach i bryzy morskiej nad Bałtykiem • opisuje zagrożenia wynikające ze zmian klimatu w Polsce • wykazuje związek między geograficznymi czynnikami kształtującymi klimat a cechami klimatu Polski • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce • wykazuje wpływ mas powietrza napływających nad obszar Polski na kształtowanie się pogody • wykazuje przejściowość klimatyczną Polski • wyjaśnia przyczyny zróżnicowania przestrzennego długości okresu wegetacyjnego • porównuje klimat Polski z klimatem innych krajów Europy Wody powierzchniowe i podziemne Polski • klasyfikuje wody występujące w Polsce • wymienia nazwy głównych rzek oraz ich dopływów i opisuje ich rozmieszczenie na ogólnogeograficznej mapie Polski • wymienia nazwy wód występujących we własnym regionie • porównuje powierzchnie i głębokości wybranych jezior • klasyfikuje wody podziemne • opisuje gospodarcze wykorzystanie wód podziemnych • opisuje rozmieszczenie kanałów na podstawie mapy ogólnogeograficznej • wymienia nazwy głównych kanałów i wskazuje te kanały na mapie Polski • wymienia nazwy wybranych jezior i wskazuje te jeziora na mapie Polski • wyróżnia typy genetyczne jezior Polski • opisuje rozmieszczenie rejonów eksploatacji i wykorzystanie gospodarcze wód podziemnych • opisuje wody powierzchniowe swojego regionu • opisuje cechy sieci rzecznej w Polsce • opisuje genezę mis jeziornych występujących w Polsce • opisuje funkcje sztucznych jezior zaporowych • wyjaśnia znaczenie gospodarcze wód powierzchniowych • wykazuje znaczenie wód leczniczych • przedstawia sposoby wykorzystania wód podziemnych • opisuje rozmieszczenie rejonów eksploatacji i wykorzystanie wód mineralnych • wykazuje asymetrię dorzecza Wisły i Odry i wyjaśnia przyczyny jej powstania • wykazuje znaczenie gospodarcze kanałów • ocenia stopień i sposoby wykorzystania wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce • wykazuje związki między budową geologiczną, rzeźbą powierzchni, klimatem i stosunkami wodnymi w Polsce Morze Bałtyckie • wymienia nazwy największych zatok, wysp, cieśnin oraz głębi Morza Bałtyckiego i wskazuje je na mapie • wymienia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy geograficzne Morza Bałtyckiego • przedstawia właściwości fizyczne wód Bałtyku • omawia znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego • opisuje na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy położenie Morza Bałtyckiego • omawia główne cechy położenia Morza Bałtyckiego • opisuje rozmieszczenie największych jego zatok, wysp, cieśnin oraz głębi na podstawie mapy ogólnogeograficznej • przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego • wymienia przyczyny zanieczyszczenia Bałtyku • omawia genezę Morza Bałtyckiego • omawia cechy fizyczne wód Morza Bałtyckiego • wyjaśnia przyczyny degradacji wód Morza Bałtyckiego • wyjaśnia zróżnicowanie zasolenia i temperatury wody Bałtyku • wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego • proponuje sposoby ochrony wód Bałtyku Gleby w Polsce • wymienia czynniki glebotwórcze • klasyfikuje gleby w Polsce • wymienia nazwy gleb występujących we własnym regionie • wyjaśnia znaczenie gospodarcze gleb • opisuje za pomocą mapy gleb rozmieszczenie głównych typów genetycznych gleb w Polsce • rozróżnia typy gleb ze względu na ich żyzność • opisuje gleby w regionie zamieszkania • charakteryzuje typy genetyczne gleb występujących w Polsce • opisuje cechy gleb występujących w Polsce • wyjaśnia przyczyny degradacji gleb i wymienia sposoby jej zapobiegania • ocenia wartość użytkową gleb w Polsce • analizuje profile glebowe Roślinność i świat zwierzęcy w Polsce • wymienia nazwy formacji roślinnych występujących w Polsce • rozpoznaje typy zbiorowisk roślinnych w Polsce • rozpoznaje wybrane gatunki roślin i zwierząt przedstawione na fotografiach • określa na podstawie diagramu skład gatunkowy lasów w Polsce • opisuje na podstawie mapy rozmieszczenie kompleksów leśnych w Polsce • opisuje funkcje lasów w Polsce • opisuje świat roślin i zwierząt w Polsce i swoim regionie • wyjaśnia zależności między klimatem a szatą roślinną • opisuje zasięg lasów na terenie Polski na podstawie mapy tematycznej • porównuje zbiorowiska leśne na obszarach nizinnych i w górach • charakteryzuje na podstawie schematu typy zbiorowisk leśnych w zależności od podłoża • ocenia lesistość Polski na podstawie mapy tematycznej i danych statystycznych • wykazuje zależności między składem gatunkowym lasów a warunkami klimatycznymi i glebowymi Obszar, ludność i urbanizacja w Polsce Od gminy po województwo • wyjaśnia znaczenie terminów: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „gmina”, „wojewoda”, „prezydent”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt” • wymienia nazwy województw oraz ich stolice i wskazuje je na mapie administracyjnej Polski • opisuje podział administracyjny Polski • wymienia zadania poszczególnych szczebli administracji samorządowej • wyjaśnia trójstopniowy podział władz administracyjnych • opisuje kompetencje poszczególnych szczebli administracji samorządowej • analizuje znaczenie podziału administracyjnego Ilu nas jest? • wyjaśnia znaczenie terminów: „demografia”, „przyrost naturalny”, „przyrost rzeczywisty”, „średnia długość życia”, „struktura wiekowa społeczeństwa” • wymienia czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce • wymienia nazwy regionów o dodatnim i ujemnym przyroście naturalnym w Polsce • wymienia czynniki wpływające na niską wartość przyrostu naturalnego w Polsce • opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Polski po 1946 roku • opisuje czynniki wpływające na zmiany liczby ludności w Polsce • porównuje na podstawie danych liczbowych długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach • opisuje strukturę płci i wieku na podstawie danych statystycznych oraz piramidy płci i wieku ludności Polski • odczytuje z różnych źródeł informacji ( rocznika statystycznego) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego • wykazuje zmiany przyrostu naturalnego w Polsce od zakończenia II wojny światowej do dziś na podstawie danych statystycznych • wykazuje przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach • porównuje na podstawie danych statystycznych współczynnik przyrostu naturalnego w miastach i wsiach Polski • analizuje piramidę płci i wieku ludności Polski • analizuje skutki ujemnego przyrostu naturalnego w Polsce • analizuje okresy wyżu i niżu demograficznego w Polsce oraz formułuje wnioski • oblicza współczynniki przyrostu naturalnego i rzeczywistego w Polsce • prognozuje zmiany liczby ludności w Polsce Rozmieszczenie ludności w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminu „gęstość zaludnienia” • wymienia nazwy obszarów o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia i wskazuje te obszary na mapie Polski • omawia średnią gęstość zaludnienia w swoim regionie • wymienia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce • omawia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce • charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie • porównuje gęstość zaludnienia w swoim regionie z gęstością zaludnienia innych regionów Polski • porównuje czynniki decydujące o rozwoju osadnictwa dawniej i współcześnie • charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice, uwzględniając czynniki przyrodnicze, historyczne i społeczno-ekonomiczne • ocenia atrakcje i bariery osadnicze w Polsce • analizuje przyczyny i skutki dużej lub małej gęstości zaludnienia w wybranym regionie Polski Wewnętrzne i zagraniczne migracje Polaków • wyjaśnia znaczenie terminu „migracja” • wyjaśnia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce • opisuje przyczyny migracji poszczególnych grup ludności w Polsce • wymienia przyczyny rozwoju terenów podmiejskich • wymienia przyczyny migracji zagranicznych Polaków • wymienia nazwy krajów, do których migrują Polacy i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej • omawia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce • opisuje główne kierunki migracji Polaków po II wojnie światowej • odczytuje z danych statystycznych wielkość migracji z Polski i do Polski • opisuje dawne i współczesne kierunki migracji wewnętrznych w Polsce • wyjaśnia przyczyny wzrostu przyrostu rzeczywistego w Polsce w ostatnich latach • opisuje skutki migracji z Polski i do Polski • opisuje wpływ ruchów migracyjnych na zmiany liczby ludności Polski • omawia przyczyny ujemnego salda migracji ze wsi do miast w Polsce • omawia przyczyny ujemnego salda migracji zewnętrznych w Polsce • wyjaśnia przyczyny głównych kierunków współczesnych migracji zewnętrznych Polaków • oblicza saldo migracji w Polsce • opisuje skutki migracji zewnętrznych z punktu widzenia interesów Polski • ocenia wpływ ruchów migracyjnych na zmiany liczby i rozmieszczenie ludności Polski • oblicza przyrost rzeczywisty ludności Polski Struktura narodowościowa i wyznaniowa ludności Polski • wyjaśnia znaczenie terminów: „naród”, „państwo wielonarodowościowe”, „państwo jednolite narodowościowo”, „mniejszość narodowa”, „mniejszość etniczna”, „społeczność etniczna” • wymienia nazwy mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę • wymienia nazwy mniejszości etnicznych i opisuje ich rozmieszczenie na mapie Polski • wyjaśnia, dlaczego Polska jest krajem niemal jednolitym narodowościowo • wymienia nazwy regionów zamieszkiwanych przez mniejszości narodowe i wskazuje je na mapie Polski • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę wyznaniową ludności Polski • wyszukuje informacje o dorobku kulturowym wybranych mniejszości etnicznych • wykazuje zróżnicowanie struktury narodowościowej Polski przed II wojną światową i obecnie • analizuje przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce • opisuje zróżnicowanie narodowościowe i etniczne wybranych regionów Polski • charakteryzuje dorobek kulturowy, gospodarczy i naukowy wybranych grup etnicznych • przedstawia konteksty wielokulturowości w Polsce Struktura zatrudnienia • wymienia nazwy województw o najwyższym zatrudnieniu w usługach oraz wskazuje je na mapie Polski • wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce • wyjaśnia przyczyny emigracji zarobkowej Polaków • wymienia główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i w zamieszkiwanym regionie • opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce • omawia strukturę zatrudnienia w wybranych województwach • opisuje główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i w zamieszkiwanym regionie • opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w wybranych województwach i porównuje je ze swoim województwem • wyjaśnia przyczyny zmian struktury zatrudnienia ludności • wykazuje różnice w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce i we własnym regionie • wyjaśnia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce oraz migracji zarobkowej wybranych grup zawodowych • analizuje stopę bezrobocia w wybranych województwach oraz swoim regionie i formułuje wnioski • wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia w latach 1930–2008 w Polsce • porównuje strukturę zatrudnienia w swoim województwie oraz innych województwach i formułuje wnioski • omawia przyczyny zróżnicowania struktury zatrudnienia w wybranych województwach Polski • ocenia stopę bezrobocia w swoim województwie • oblicza stopę bezrobocia w Polsce • prognozuje zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce Urbanizacja w Polsce • wymienia cechy miast polskich • wymienia czynniki, które miały wpływ na intensywność urbanizacji w Polsce • odczytuje z danych statystycznych wskaźniki urbanizacji dla wybranych województw • wymienia nazwy obszarów najbardziej zurbanizowanych w Polsce i wskazuje te obszary na mapie Polski • opisuje miasta Polski według grup wielkościowych • rozróżnia typy aglomeracji w Polsce • wymienia nazwy aglomeracji miejskich i wskazuje je na mapie Polski • opisuje procesy urbanizacyjne w Polsce na podstawie danych statystycznych • omawia na podstawie danych statystycznych wskaźnik urbanizacji w Polsce w latach 1950–2008 • wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce • opisuje funkcje miast Polski na wybranych przykładach • porównuje rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce oraz zamieszkiwanym regionie • wyjaśnia różnicę między miastem a wsią • porównuje wskaźnik urbanizacji zamieszkiwanego województwa ze wskaźnikiem urbanizacji w wybranym województwie i formułuje wnioski • opisuje przyczyny zróżnicowania urbanizacji w wybranych regionach Polski • wykazuje różnice między aglomeracją monocentryczną a aglomeracją policentryczną • omawia problemy mieszkańców dużych miast • ocenia wpływ migracji ludności ze wsi do miast na proces urbanizacji • porównuje wskaźnik urbanizacji w Polsce oraz innych krajach i wymienia przyczyny jego zróżnicowania • analizuje i ocenia na podstawie mapy ogólnogeograficznej rozmieszczenie dużych miast w Polsce i zamieszkiwanym regionie • oblicza wskaźnik urbanizacji wybranych obszarów Polski i interpretuje go Rolnictwo w Polsce Czynniki rozwoju rolnictwa • wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura użytkowania ziemi”, „użytki rolne”, „grunty orne” • wymienia nazwy obszarów o najkorzystniejszych warunkach przyrodniczych rozwoju rolnictwa i wskazuje te obszary na mapie Polski • wymienia czynniki ograniczające rozwój rolnictwa • opisuje na podstawie map tematycznych warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • przedstawia warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa • wyróżnia na podstawie danych statystycznych główne cechy struktury użytkowania ziemi oraz wielkości i własności gospodarstw rolnych w Polsce • opisuje na podstawie danych statystycznych poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w Polsce • wyjaśnia wpływ polityki rolnej państwa na poziom rolnictwa w Polsce • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania wielkości gospodarstw rolnych • przedstawia skutki rozdrobnienia gospodarstw rolnych w Polsce • ukazuje zmiany w polskim rolnictwie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej • ocenia warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • ocenia warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • ocenia strukturę użytkowania ziemi w Polsce i porównuje ją ze strukturą w innych krajach Europy • porównuje warunki rozwoju rolnictwa w Polsce z warunkami w województwie, w którym mieszka, i formułuje wnioski Produkcja roślinna i zwierzęca w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura upraw”, „plony”, „zbiory”, „areał” • wymienia nazwy głównych roślin uprawnych w Polsce • wymienia czynniki warunkujące rozmieszczenie upraw w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: „hodowla zwierząt”, „pogłowie”, „obsada” • wymienia cele hodowli zwierząt w Polsce • opisuje główne kierunki produkcji zwierzęcej w Polsce • omawia cele hodowli zwierząt w Polsce • wskazuje przyczyny spadku pogłowia zwierząt hodowlanych w Polsce • omawia strukturę powierzchni zasiewów w Polsce na podstawie danych statystycznych • wyróżnia główne cechy struktury zasiewów w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych • omawia na podstawie map tematycznych rozmieszczenie wybranych roślin uprawnych w Polsce • wymienia nazwy obszarów upraw wybranych roślin i wskazuje je na mapie tematycznej Polski • wyróżnia główne cechy struktury hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów i danych liczbowych • opisuje pogłowie bydła i trzody chlewnej w Polsce w wybranych latach • omawia znaczenie hodowli drobiu, koni i owiec w Polsce • wymienia nazwy obszarów hodowli wybranych zwierząt w Polsce i wskazuje te obszary na mapie Polski • wyróżnia główne cechy struktury użytkowania ziemi w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych • wyjaśnia znaczenie produkcji roślinnej w wyżywieniu ludności kraju • wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) w Polsce • wyjaśnia znaczenie produkcji zwierzęcej w wyżywieniu ludności kraju • wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu hodowli bydła i trzody chlewnej w Polsce • wyjaśnia przyczyny spadku pogłowia zwierząt hodowlanych w Polsce • wyjaśnia związek między żyznością gleb a rodzajem upraw • uzasadnia zróżnicowanie natężenia upraw roślin w wybranych rejonach • ocenia strukturę hodowli zwierząt gospodarskich w Polsce • ocenia towarowość polskiego rolnictwa • porównuje plony i zbiory wybranych roślin w Polsce i innych krajach na podstawie danych statystycznych oraz formułuje wnioski • uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce Przemysł Zmiany w polskim przemyśle • przedstawia funkcje przemysłu • dokonuje podziału przemysłu na sekcje i działy • wymienia czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych w Polsce • opisuje na wybranych przykładach czynniki lokalizacji przemysłu • opisuje znaczenie inwestycji zagranicznych w Polsce • przedstawia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji przemysłu • przedstawia przemiany w strukturze produkcji w Polsce • wymienia najlepiej rozwijające się obecnie działy produkcji przemysłowej w Polsce i zamieszkiwanym regionie • wymienia nazwy okręgów przemysłowych i wskazuje te okręgi na mapie Polski • wyjaśnia przyczyny największej koncentracji przemysłu na południu Polski • omawia cele tworzenia specjalnych stref ekonomicznych • wyjaśnia przyczyny przestrzennego zróżnicowania lokalizacji okręgów przemysłowych w Polsce • omawia korzyści i negatywne skutki koncentracji przemysłu • wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i w zamieszkiwanym regionie • analizuje przyczyny i skutki prywatyzacji oraz restrukturyzacji przemysłu w Polsce • wyjaśnia związki między lokalizacją przemysłu a warunkami naturalnymi, rynkiem zbytu, szlakami komunikacyjnymi i potencjałem ludzkim • ocenia społeczne i gospodarcze korzyści utworzenia specjalnych stref ekonomicznych • uzasadnia potrzebę rozwijania nowoczesnych działów produkcji przemysłu • uzasadnia potrzebę restrukturyzacji przemysłu w wybranych okręgach przemysłowych • ocenia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu Przemysł wydobywczy w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: „górnictwo”, „okręg przemysłowy”, „infrastruktura przemysłowa” • klasyfikuje surowce mineralne • kreśli diagramy ilustrujące wielkość wydobycia wybranych surowców mineralnych • wymienia przyczyny spadku wydobycia węgla kamiennego • wymienia nazwy obszarów wydobywania wybranych surowców mineralnych i wskazuje te obszary na mapie Polski • odczytuje z danych statystycznych wielkość wydobycia wybranych surowców w Polsce • wyjaśnia znaczenie gospodarcze wybranych surowców mineralnych • wyjaśnia znaczenie gospodarcze surowców mineralnych • analizuje strukturę wydobycia wybranych surowców mineralnych • analizuje diagramy ilustrujące wielkość wydobycia wybranych surowców w Polsce • ocenia zasoby surowców mineralnych w Polsce na podstawie danych statystycznych • porównuje wielkość wydobycia poszczególnych surowców mineralnych w Polsce z wielkością wydobycia w innych krajach • wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców mineralnych w Polsce • wykazuje zależności między lokalizacją kopalni a rozmieszczeniem zakładów przetwarzających wydobywane surowce mineralne Przemysł energetyczny w Polsce • klasyfikuje elektrownie • wymienia nazwy źródeł energii wykorzystywanych w Polsce • opisuje czynniki lokalizacji wybranych elektrowni w Polsce • wymienia wady i zalety poszczególnych rodzajów elektrowni • wymienia nazwy alternatywnych źródeł energii wykorzystywanych w Polsce • przedstawia na podstawie różnych źródeł informacji strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce • odczytuje z danych statystycznych i diagramów wielkość produkcji energii elektrycznej • opisuje strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni • wymienia nazwy wybranych elektrowni cieplnych i wodnych oraz wskazuje te elektrownie na gospodarczej mapie Polski • wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej w Polsce • opisuje wykorzystanie wód płynących do produkcji energii elektrycznej w Polsce • wykazuje korzyści z wykorzystywania niekonwencjonalnych źródeł energii w Polsce • przedstawia i ocenia wpływ przemysłu energetycznego na stan środowiska przyrodniczego Polski • ocenia strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni w Polsce i formułuje wnioski • wykazuje korzyści z wykorzystywania alternatywnych źródeł energii Usługi Usługi i transport w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „komunikacja”, „transport”, „obwodnica” • klasyfikuje usługi • wymienia nazwy usług rozwijających się w zamieszkiwanym regionie • wymienia przykłady działów usług rozwijających się i zanikających • rozróżnia rodzaje transportu • wskazuje na mapie Polski główne szlaki transportu lądowego • opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu • opisuje znaczenie poszczególnych działów transportu lądowego w gospodarce kraju i swojego regionu • uzasadnia konieczność modernizacji transportu lądowego w Polsce • opisuje przestrzenne zróżnicowanie gęstości sieci kolejowej i dróg kołowych w Polsce • wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego i przesyłowego w Polsce • opisuje zmiany na rynku usług w Polsce • wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i zamieszkiwanym regionie • wyjaśnia zróżnicowanie gęstości oraz jakości sieci transportu samochodowego i kolejowego w Polsce na podstawie map tematycznych i danych statystycznych • wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad • wykazuje znaczenie usług w tworzeniu PKB • analizuje przewóz ładunków i pasażerów w Polsce według rodzajów transportu • opisuje bariery rozwoju transportu samochodowego i kolejowego w Polsce • wykazuje wpływ gęstości oraz jakości sieci dróg kołowych i kolejowych na rozwój innych dziedzin działalności gospodarczej w Polsce • wykazuje związki między rozwojem gospodarczym a usługami Walory turystyczne Polski • wyjaśnia znaczenie terminów: „turystyka”, „walory turystyczne”, „infrastruktura turystyczna” • klasyfikuje turystykę ze względu na cel wyjazdów • wyjaśnia przyczyny wzrostu ruchu turystycznego po 1989 roku • wymienia przykłady walorów turystycznych Polski • wymienia atrakcje turystyczne wybranego regionu turystycznego w Polsce • wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu • wyjaśnia przyczyny rozwoju turystyki w Polsce • wymienia cele przyjazdów turystów zagranicznych do Polski • wymienia nazwy regionów oraz ośrodków turystycznych o wysokich walorach turystycznych i wskazuje je na mapie Polski • opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO i wskazuje je na mapie Polski • wymienia nazwy regionów najczęściej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje te regiony na mapie świata • analizuje ruch turystyczny w Polsce na podstawie danych statystycznych • porównuje przyjazdy turystów i wpływy z turystyki w Polsce i wybranych krajach Europy • wykazuje na przykładach walory przyrodnicze i kulturowe Polski na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej • przedstawia przyczyny turystyki zagranicznej Polaków • wykazuje znaczenie rozbudowy infrastruktury turystycznej dla rozwoju turystyki w Polsce • ocenia walory turystyczne wybranych regionów Polski • wyjaśnia znaczenie turystyki krajowej jako źródła dochodu regionu i państwa • wykazuje potrzebę ochrony walorów turystycznych Handel zagraniczny Polski • wyjaśnia znaczenie terminów: „handel zagraniczny”, „import”, „eksport”, „saldo bilansu handlu zagranicznego” • wymienia przykłady towarów pochodzących z importu, z których korzysta w życiu codziennym • wyjaśnia znaczenie handlu zagranicznego dla gospodarki Polski • wykazuje korzyści handlu zagranicznego • wymienia nazwy państw będących głównymi partnerami handlowymi Polski i wskazuje je na mapie politycznej świata • wymienia nazwy towarów eksportowanych z Polski • wymienia nazwy towarów importowanych do Polski • wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego • omawia na podstawie danych statystycznych bilans handlu zagranicznego Polski • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę towarową handlu zagranicznego • ocenia znaczenie handlu zagranicznego w życiu codziennym • analizuje dane liczbowe dotyczące bilansu handlu zagranicznego Polski w ostatnich latach i formułuje wnioski • proponuje sposoby uzyskania przez Polskę dodatniego bilansu handlowego D
" Według mitologii, Bharata był władcą jednego z wcześniejszych plemion indoeuropejskich, które dotarły do Indii, zatrzymały się na krótko nad Indusem, ale poszły dalej i osiedliły się nad Gangą w dorzeczu Doabu.
Na Firmy.cz najdete 2 firmy v kategorii Zájezdy do Indie v Královéhradeckém kraji a okolí provozovna. Vybrat si můžete z firem v okolí, třeba EXIM tours a CK Blue Sky Travel. Zájezdy do Indie Královéhradecký kraj provozovna • Firmy.cz
- Σи чባп уςուмօцу
- Х миտቨгሁቲօգ
Jak zmienia się liczba ludności Indii i jakie są dalsze prognozy? Czym cechuje się rolnictwo i przemysł tego kraju? Jakie czynniki powodują
W Europie panuje powszechne przekonanie, że taki film to nic innego jak tandeta i banał ładnie opakowana. Zawsze szczęśliwe zakończenie, piosenki, przepych i miłość. Film
SsIaHz.